Wat is faalangst?
Laten we eerst eens kijken naar wat faalangst is en vervolgens hoe je het kunt oplossen. Faalangst wordt ook wel prestatieangst genoemd en is eigenlijk de angst om afgewezen, bekritiseerd, beoordeeld of aangevallen te worden. Als je bijvoorbeeld bang bent om voor een groep te spreken, dan ben je bang dat je het niet goed zult doen, dat je zult falen. En je bent bang om te falen omdat je onbewust de overtuiging hebt dat als je faalt, je zult worden afgewezen, bekritiseerd of beoordeeld.
Faalangst is een van de grootste angsten die mensen hebben. Het is een veel voorkomende angst die ons erg beperkt in ons leven. Het weerhoudt ons ervan te groeien, ons potentieel te realiseren en te doen wat we willen. Faalangst weerhoudt ons ervan om het leven ten volle te leven.
Hoe wordt faalangst ervaren
Je kunt faalangst ervaren als milde angst; je vindt het spannend. Maar je kunt het ook ervaren als intense angst; het zweet breekt je uit, je hart bonst als een gek, je mond droogt uit en je staat te trillen op je benen. Je kunt ook misselijk worden of zelfs buikpijn krijgen. De angst kan zo intens worden dat het voelt alsof alle cellen in je lichaam zeggen: “Dit is niet goed, dit is gevaarlijk, doe het niet of maak dat je wegkomt!”. Psychologisch ervaar je het als een gevoel van gemis, als een gevoel van tekort. Je hebt het gevoel dat je niet hebt wat nodig is om te doen wat je moet doen. Je hebt het gevoel dat je niet in staat bent om iets te bereiken. Je hebt het gevoel dat je gaat falen. Het is het tegenovergestelde van op je gemak zijn, je gesteund voelen en vertrouwen hebben.
Faalangst beperkt je leven
Om te voorkomen dat je dit onaangename gevoel van angst ervaart, beperk je je leven. Je vermijdt situaties die faalangst oproepen zoveel mogelijk. Faalangst weerhoudt je er bijvoorbeeld van om contact te leggen met iemand die je leuk vindt, omdat je bang bent dat hij of zij je zal afwijzen. Het belemmert je om nieuwe mensen te ontmoeten of nieuwe dingen te doen. Het weerhoudt je er ook van om een commitment aan te gaan, omdat je bang bent dat je het niet kunt waarmaken en daardoor afgewezen zult worden. Een ander voorbeeld is dat faalangst je ervan weerhoudt je mond open te doen in een vergadering of een presentatie te geven, omdat je bang bent afgewezen te worden. Faalangst beperkt je in je persoonlijke en professionele groei. Het oplossen van faalangst zal je daarom veel vrijheid geven om jezelf te ontwikkelen en het leven ten volle te leven. Faalangst volledig en blijvend oplossen begint met het begrijpen van de oorzaak van faalangst.
De oorzaak van faalangst
Als kind waren we gecenterd in ons bekken. We waren van nature verbonden met onze basis; ons bekken. En daardoor waren we verbonden met onze levensenergie; de kracht en ondersteuning die vanuit ons bekken stroomde. Omdat we verbonden waren met onze levensenergie, met onze levenskracht, waren we ook van nature gericht op het leven, op creativiteit, op vreugde en vervulling. En je kunt dit heel goed zien bij kinderen. Ze zijn van nature gericht op spelen, op vreugde en vervulling. Ze hebben levenslust. We voelden ons veilig en we rustten in onze basis; onze steun en spontane stroom van levensenergie.
Een van de dingen die vaak gebeurde in de interacties met onze ouders als we gewoon onszelf waren, als we onszelf lieten gelden, als we onszelf uitten, is dat we werden afgewezen, bekritiseerd, beoordeeld of zelfs aangevallen; verbaal of nonverbaal, direct of indirect. Of we werden zelfs fysiek aangevallen. En omdat we gecenterd waren in ons bekken, voelden we elke afwijzing, aanval, kritiek of oordeel in ons bekken. En we ervoeren dat als een schok. We probeerden met de schok om te gaan door ons bekken samen te trekken, door het te verkrampen en het zo af te sluiten.
Elke keer als we werden afgewezen of bekritiseerd, trokken we ons bekken samen, sloten we ons bekken. En uiteindelijk resulteerde dat erin dat we afgesneden raakten van ons bekken, van onze basis en daardoor van onze steun en van onze spontane stroom van levensenergie. Als kind werden we niet gesteund in wie we waren, en daardoor voelden we ons niet langer veilig om gewoon onszelf te zijn. Daarom trokken we ons automatisch op vanuit onze basis, vanuit ons bekken. We gingen naar ons hoofd toe om uit te zoeken hoe we moesten zijn om gezien en geliefd te worden, zodat de verbinding met de belangrijke ander, de ouder, gegarandeerd was. We leerden ons aan te passen. En we identificeerden ons met het aangepaste zelf.
Hoe de angst zich manifesteert in ons volwassen leven
Wanneer je je nu als volwassene wilt laten gelden, wanneer je je wilt manifesteren en uitdrukken, dan daalt je aanwezigheid, je bewustzijn, van je hoofd terug naar je bekken. De wil om te zijn, om jezelf te zijn, om je te laten zien, brengt je terug naar je bekken, naar je grond, naar je basis. En dit triggert de angst om afgewezen te worden, om bekritiseerd te worden, om beoordeeld te worden of om aangevallen te worden. Het brengt deze oude angst, die opgeslagen zit in je bekken, weer naar boven. Je voelt je hierdoor niet veilig en je trekt instinctief je bekken samen en blokkeert je wil om aanwezig te zijn, om je te laten zien, om jezelf te zijn. En dit is wat je weerhoudt om dingen te doen waarbij je jezelf moet laten zien, waarbij je jezelf moet uiten, zoals je mening geven, voor een groep spreken of een presentatie geven.
Maar de aanvallen of oordelen waar je nu bang voor bent, zijn al gebeurd. De afwijzing waar je nu bang voor bent is al gebeurd. Er gaat nu niets gebeuren. Het zijn gewoon opgeslagen angsten en herinneringen die naar boven zijn gehaald door je wil om jezelf te zijn. Toen je jezelf was, toen je jezelf liet zien, werd je afgewezen of beoordeeld. En dit gevoel met de bijbehorende beelden en gedachten is in je opgeslagen. Onbewust geloof je nu dat als je jezelf laat zien, je afgewezen of beoordeeld zult worden. Deze angsten verlaten nu juist je lichaam.
De oplossing
Om faalangst volledig en blijvend op te lossen, is het belangrijk om je bewust te worden van dit proces. Het is belangrijk om dit proces te zien, te begrijpen en toe te staan. Hierdoor kunnen de angsten die vastzitten aan je wil om jezelf te zijn en je te laten zien, oplossen. Op deze manier verdwijnt de angst om te falen, de grootste blokkade om jezelf te laten zien, voorgoed. Je voelt je weer diep gegrond in jezelf. Gevoelens van ontoereikendheid lossen op, en je voelt dat je nu in staat bent om aanwezig te zijn bij alle uitdagingen in je leven zonder uit balans te raken. Je voelt je op je gemak, gesteund en vol vertrouwen om te doen wat je wilt doen. Je voelt nu dat je het vermogen hebt om te volbrengen.
Inquiry oefening
Wanneer voelde je de angst om afgewezen te worden? Was dat in relatie met vader? Of moeder? Of was het in relatie met een vaderfiguur of een moederfiguur? Of was dat in relatie met een andere persoon? Hoe gebeurde het? Was het verbaal, non-verbaal? Direct of indirect? Indirect is bijvoorbeeld: als je mijn liefde wilt, zul je doen wat ik zeg!
Hoe voelt de angst in je lichaam? Waar in het bijzonder voel je het? Vertraag het, wat gebeurt er?
Laat zoveel mogelijk toe wat er in je opkomt: gevoelens, gewaarwordingen, gedachten, beelden. We proberen niets kwijt te raken. Het verwelkomen en erkennen van wat je ook ervaart, met begrip en liefde, maakt je ervaring helder, transparant en open. We staan onszelf toe om de realiteit van afgewezen worden onder ogen te zien, in plaats van ons ertegen te verdedigen. Door die realiteit waar te laten worden (wat we als kind niet konden) lost het op in de openheid van het moment. Onze natuurlijke staat, onze openheid, is wat uiteindelijk de angst zal helen en volledig oplossen.
Je kunt de oefening met iemand anders doen als stille getuige. Ieder neemt vijftien minuten de tijd om de vragen te onderzoeken. Er is geen discussie of feedback terwijl je je monoloog doet. Als je alleen bent, kun je het onderzoek schriftelijk doen.